Семен Семенович Тихонов
Тихонов Семен Семенович ,балаҕан ыйын 13 күнүгэр 1939 сыллаахха Мэҥэ –Хаҥалас улуүһун, Моорук нэһилиэгин ,Суола бөһүөлэгэр төрөөбүтэ.Оҕо эрдэҕиттэн музыканы ,ырыаны сөбүлүүр буолан оскуоланы бүтэрээт да Табаҕа кулуубугар сэбиэдиссэйинэн үлэтин саҕалыыр.1972 сыллаахха Чурапчы Одьулуунугар хоровик- баянистар курстарын бүтэрэн баянист идэтин ылар , онтон ыла культура үлэһитинэн Мэҥэ-Хаҥалаһынан ,Чурапчынан, Намынан өр сылларга үлэлиир.1960 сыллаахтан ырыа музыкатын суруйуунан дьарыктанар .Кэргэнэ биир идэлээ5э Тихонова Валентина Николаевна 40-н тахса ырыатын нотаҕа түһэрбитэ, композитордар В.Зырянов, К. Герасимов тупсаран оҥорбуттара.Семен Семенович мелодиялара үгүстэрэ поэт Иннокентий Сосин ,кэргэнэ Валентина Николаевна ,доҕоро биир дойдулааҕа Константин Еремеев хоһоонноругар суруллубуттара. Семен Семенович нэһилиэкпитигэр өр кэмҥэ кулуупка уонна орто оскуолаҕа музыка учууталынан үлэлээбитэ.
Александр Николаевич Окоемов
Ырыа5а ылламмыт, хоьоонно хоьуйуллубут үтүө-мааны үлэһит дьоннордоох Уус-Алдан улууьун Сыырдаах боьуолэгэр Василиса Николаевна, Николай Иванович Окоемовтар дьиэ кэргэннэ оһо5ос тугэ5инээ5и бутэһик о5онон 1960 сыл ыам ыйын 23 кунугэр Ньукуолун күн күн сирин көрбүтэ.
Кулумурдэс
сырдык уулаах кун кыырпа5а ыьыллар,
быллараатын быыһыгар дьэдьэн уга тэнийэр,
Сыырдаах эбэ барахсан киэн киэлитигэр
сөтүөлээн, оонньоон-корулээн оскуола5а киирэр сааьын туолан, билии-көрүү эйгэтигэр Сыырдаах орто оскуолатыгар уорэнэ киирбитэ.
Сахабыт
сирин биир кэрэ хочотун, Энсиэли эбэбит киэн дуолун иккис дойду оностон
1-Хомустаах орто оскуолатыгар уорэнэ киирбитэ. Үөрэнэр сылларыгар үҥкуу кэрэ эйгэтигэр кыралаан кыттан
са5алаабыта. Оскуоланы бутэриэр дылы уус-уран самодеятельность биир активнай
кыттыылаа5а буола ууммутэ. Оскуоланы бутэрэн ситии-хотуу аттестатын ылан,
оскуола производсто вуз девиьинэн Нам совхозка
4 сыл уэлээбитэ. Үлэтин таһынан араас ыытыллар тэрээьиннэргэ Ыанньык
фермаларынан Тахаанай, Бүтэйдээх, Хара Эбэ сайылыктарга эдэрдии эрчимнээхтик,
таьаарыылаахтык улэлээн «Нам» совхозка угус кылаатын киллэрбитэ. Киэһэтин
культура киинигэр араас ыытыллар тэрээьиннэргэ, концертарга кыттан лауреат
аатын ылан уорэн-котон, иллэн кэмин туьалаахтык атааран, нэьилиэк активнай
позициялаах ыччата буолбута.
1980
сыллаахха кэрэни кэрэхсиир, утуо5э тардыьар санаата баьыйан Дьокуускайдаа5ы
культпросвет училища5а уорэнэ киирбитэ. Саха республикатын культуратын туйгуна
Клавдия Иннокентьевна Охотина салалтатынан ункуу кистэлэннэригэр уьуйуллубута. Үөрэнэр кэмнэригэр инники куоннэ сылдьар ункууьут утуотэ буола сайдыбыта. 1983
сыллаахха Специалист буолбут дипломун
ылан 1-Хомустаах кулуубун директорынан айымньылаах улэтин са5алаабыта.
1984 сыллаахха «Нам» совхоз директора Алексеев
Дмитрий Федотович 1-Хомустаах музыкальнай оскуолатын филиалыгар ункуу кылааьын
арыттаран, преподавателинэн Александр Николаевич о5олору кытта улэтин
са5алаабыта.
1991с. икки
кылааьы бутэттэрэн «народнай» ааты ылан
туспа штаттанан коллектив буолбута. Республика5а биллэр ансаамбыллар
салайааччыларын кытта Ула-Удэ5э Илин Сибиирдээ5и культура уонна искусство
академиятыгар суумэрдэнэн уорэ5ин урдэтиммитэ.
Александр
Николаевич «Мичээр» ансааамбылы тэрийиэ5иттэн уопсайа 200-тэн тахса о5ону ункуу
хатыламмат кэрэ эйгэтигэр уорэтэн,
уотэ5э-кэрэ5э иитэн,
дьонно-сэргэ5э ытыктанар утуо-мааны дьон буола уунэн сайдалларыгар тоьуу куус
буолбута.. Александр Николаевич дьин чахчы айыл5аттаах айдарыылаах бары
оттунэн дэгиттэр талааннаах киьи этэ. Ункуутун ураты ис хоьоонноох, дьон
дууьатын таарыйардыы кэрэтик айан туруорара ону таһынан кэрэ истиҥ иэйиилээх
ырыалары айан хаалларбыта. „ Намым сирэ буолуохтаах“ ырыатын истибит эрэ киьи
барыта сөбүлүүрэ, угуттуур, угуйар куолаьынан ыллаан
дьон-сэргэ биьирэбилин ылара. Оло5ун тиьэх сылларыгар бэйэтин лирика5а холонон
хоьоон суруйар этэ.
Сергей Степанович Куличкин
Сергей Куличкин 1976 сыллаахха , ыам ыйын 4 күнүгэр Нам улууһун 1 Хомустаах нэһилиэгэр төрөөбүтэ . 1983 с .бастакы кылааска киирбитэ ,бастакы ырыатын “Киэн туттабын” 5 кылааска үөрэнэ сылдьан 1988 сыллаахха суруйбута .Кыра кылаастан “Мичээр” оҕо үҥкүү образцовай ансамбылыгар дьарыктаммыта ,үҥкүүлээбитэ. 1993 сыллаахха 1 Хомустаах орто оскуолатын бутэрбитэ ,Сергей уопсайа уонтан тахса ырыа автора ,Христофор Горохов ,Леонид Попов хоһоонноругар хас да ырыалаах «Киэн туттабын»- 1988с. «Түүн»-1995, «Эрэлчээнэ»-1995, «Сарсыарда»-1996 .Сергей нэһилиэккэ буолар кэнсиэртэргэ,фестивалларга активнайдык кыттара .Кини аатынан нэһилиэккэ гитарнай ырыа күрэҕэ хас да сыл ыытыллыбыта.
Игнат Афанасьевич Оконешников
Оконешников Игнат Афанасьевич Нам улууһун 1 Хомустаах нэһилиэгэр кулун тутар 14 күнүгэр 1959 сыллаахха төрөөбүтэ.
Оҕо эрдэҕиттэн ырыаны сөбүлүүрэ,гитараҕа оонньуура,нэһилиэк уус-уран самодеятельность активнай кыттыылааҕа. Араас таһымнаах бэстибээллэргэ,куонкурстарга кыттан лауреат , дипломант аатын ылбыта. Ордук мелодист Степан Васильев ырыаларын сөбүлээн ыллыыра. Игнат Афанасьевич «Төлөн» литературнай түмсүү чилиэнэ этэ , элбэх хоһоон автора. 1996 сыллаахха «Мин эйиигин саныыбын» Яна Орлова хоһоонугар мелодия айбыта.
Алексей Михайлович
Татаринов - Удьурҕай
Татаринов Алексей Михайлович –Удьурҕай Нам оройуонун Үөдэй нэһилиэгэр
төрөөбүтэ . Нам педучилищетын,М.К. Аммосов аат. СГУ Педагогическай Институтун бүтэрбитэ,Үөдэй, 1 Хомустах оскуолаларыгар
идэтинэн учууталлаабыта. РФ Үөрэ5ириитин туйгуна , «Саха –Азия о5олоро » пуонда
стипендиата ,мелодист, мас, тимир ууһа. Нам улууһунааҕы «Отуу уота» литературнай түмсүү чилинэ,
хоһоонноро “Күрүлгэн”, “ Чолбон”, “Үйэ”,
«Байанай» сурунаалларга, “Кыым”, “Киин куорат”, “Эҥсиэли”, «Үөһээ Бүлүү»,
«Таатта» уонна Кэбээйитээ5и “Дабаан” хаһыаттарга бэчээттэммиттэрэ. 2018
сыллаахха «Мин иэйиим сэбирдэх ыһыаҕа», «Алааһым кустугун дьэргэтиэм», «Айар абылаҥ аартыга», «Тылтан тыллар
тыллаллар» диэн кинигэлэрэ күн сирин көрбүттэрэ. Аныгы ситим хоһоонньуттарын
түмсүүлэрин «Айар кут» , «Хоһоон
хонуута», «Тыл сүмэтэ», « Тапталтан тыллыбыт иэйиилэр», хомуурунньуктарыгар
хоһоонноро киирбиттэрэ.
«Литературнай пикник -2019» республикатаа5ы
хоһоон күрэһигэр Өлүөнэ өрүһү хоһуйууга 2 миэстэни, тута хоһуйууга 2 миэстэни, хоһоонньуттар «Сахалыы тыынынан»,
түмсүүлэригэр акро-хоһоон күрэһигэр «Тойон хоһоонньут» аатын ылбыта.
Удьурҕай хоһоонноругар номнуо 54 ырыа
айыллан дьон –сэргэ сэҥээриитин ыллылар. «Тэтим», «Виктория» , «Энсиэли» араадьыйаларга , ситим
нөҥүө тарҕанан ылланаллар. «Саһарҕа хоптото» уонна «Үрүмэччи» бэйэтин
мелодиятыгар ырыа буолан дьон биһирэбилин ылан киэҥ эйгэҕэ ыллана сылдьар.
Александр Егорович Егоров
Егоров Александр Егорович 1987 сыллаахха Нам
улууһун 1 Хомустаах нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 2005 сыллаахха оскуоланы бүтэрбитэ .Оскуолаҕа үөрэн
сылдьан “ Demons heart” ырыа бөлөҕүн бииргэ үөрэнэр уолаттарын кытта тэринэннэр
“Кэтэспитим” уонна “ Быраһаай оскуолам” бастакы ырыалара суруллубуттара.
Александр ырыа айааччы уонна толорооччу быһыытынан 2006 сыллаахтан айар үлэтэ саҕаланар. 2006- «
Эн сүрэҕин аҥара мин», 2007- «Күн тахсыаҕа», 2008- «Ким билиэй», 2009- «Эйиэнэбин», 2018- «Үс кут», 2018-«Таптыыбын
таптаабат кинини», 2019- “Күүтэбин”, 2019- «Саҥа дьыл».
Мария - Маайа Григорьева 1975 сыл ыам ыйын 27 күнүгэр Үөһээ-Бүлүү Кырыкый нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Кырыкый орто оскуолатын бүтэрэн Н.Г.Чернышевскай аатынан Бүлүүтээҕи педколледжка үөрэнэ киирбитэ. Үөрэҕин бүтэрэн Чурапчы улууһун Одьулуун орто оскуолатыгар төрүт культура учууталынан ананар. 1997 сыл дойдутугар саха тылын уонна литературатын учууталынан үлэлиир. 1998 сыллаахха Нам улууһун Үөдэй орто оскуолатын оҕо хамсааһынын салайар оранизатор буолар. 1998 сыл Кыыс Куо, начальнай кылаас учууталынан, фольклорнай кружок салайааччытынан ситиһиилээхтик үлэлиир. Нэһилиэккэ композитор Василий Зырянов хоругар уһуйуллан, сөбүлээн дьарыктанар. Кэтэхтэн СГУ культурология салаатыгар үөрэнэр. 2005 сыл Үөдэй кулуубугар уус-уран салайааччынан, 2006 сыл Кыһыл-Сыыр нэһилиэгэр "Алгыс" культура киинигэр методиһынан онтон уус-уран салайааччынан үлэлиир.
2011 сылга Намнааҕы "Кэнчээри" оҕо садыгар уһуйааччынан онтон I Хомустаах Оҕо искусство оскуолатын фольклор кылааһыгар преподователлиир. 2014 сылтан саҕалаан музыка эйгэтигэр айар үлэҕэ айана саҕаланар. Ол курдук, Анатолий Софронов - Онтуон тылл. «Кыталыктаах кырдалбар", Баһылай Уһуунускай - Сэки тылл. «Сайылык ахтылҕана", Мария Васильева тылл. «Эрэкэ-дьэрэкэ оҕолор", Анатолий Софронов- Онтуон тылл. «Салгын кута", Андрей Замятин тылл. «Сахам сааскы симэхтэрэ», Зинаида Нератова - Тупсууна тылл. «Туйгун связист", Баһылай Уһуунускай - Сэки тылл. "Кыайыы күнэ", Егор Бугаев тылл. " Муҥхаҕа ыҥырыы", Юрий Потапов - Саргын тылл. «Туруйа буоламмын" онтон да элбэх ырыалары айар. Бу кэмҥэ түбэһэ 2014с. Кыл саха» салайааччы Анна Ивановна Томская үөрэтэр курсугар кылыһахха үөрэнэр, уһуйуллар, Туймаада ыһыаҕын арыллыытыгар 2018с республика кылга оонньооччуларын кытта кыттыыны ылаллар. Үс сыл ыһыах арыллыытыгар кылга оонньоон ыһыаҕы арыйаллар.
Айар үлэҕэ утумнаахтык ылсан 2019 сыллаахха "Туллук хаара" Нам улууһун мелодистарын чилиэнэ, ырыа айааччы буолар. 2020 сыл сайыныттан "Айар аартыкпыт аргыстара", "Талаан түһүлгэтэ" республикаҕа суруйарга холонор ыччат түмсүүтүгэр киирэр, бу түмсүү "Айар аартыкпыт аргыстара" гимн ырыатын айар. Республикаҕа Улуу Кыайыы 75 сылын көрсө тахсыбыт антологияҕа Мария-Маайа Григорьева мелодиятыгар В.В.Ушницкай-Сэки тылларыгар "Уолаттар ырыалара", З.Нератова-Тупсууна тылларыгар "Туйгун связист" ырыалара киирбиттэрэ. Маны тэҥэ республикатааҕы тойуксуттар антологияларыгар Мария-Маайа Григорьева толоруутугар "Эҥсиэли тойуга" киирбитэ улахан ситиһии буолар. Нэһилиэккэ, улууска, республикаҕа ыытыллар араас таһымнаах күрэхтэргэ тус бэйэтэ 2018 сыллаахха Саха республикатын народнай артыыската, саха биллиилээх мелодистката, ырыаһыта Анастасия Варламова 70 сааһын көрсө "Кэрэни кэрэхсээри айыллыбтым..." маҥнайгы республиканскай аһаҕас, ырыа айааччы дьахталлар күрэхтэрин Кылаан бириис кыайыылааҕа, 2019 сыллаахха ыытыллыбыт олоҥхо ыһыаҕар дэгэрэҥ ырыа күрэҕин 1 миэстэлээҕэ, 2020 сылларга Туймаада ыьыаҕар музей уонна фольклор дьиэтэ ситим нөҥүө ыыппыт республиканскай «Ыһыах ырыалара» күрэххэ авторскай ырыаҕа гран - при, Амма Бөтүҥүгэр кылыһахха (кырыымпаҕа) «Ырыа Ылдьаа» курэххэ гран- при, Арчы дьиэтэ тэрийбит «Кыталык ырыатынан кынаттанан» күрэҕэр Бастыҥ үрдэл, республика мелодистарын сойууһа тэрийбит «Кыайыы ырыалара» , «Ыалы туругурдар ырыалар» курэхтэрин дипломана.
Кини салайар кружоктара, түмсүүлэрэ дипломант, лауреат аатын ылыахтарын ылаллар, элбэхтик республика таһымнаах күрэхтэргэ дойдуларын аатын ааттаталлар, ааттата да туруохтара. Үс оҕо күн күбэй ийэтэ, тапталлаах сиэн эбээтэ.
Мария - Маайа Григорьева Нам улууһун Фрунзе нэһилиэгин «Е.Г. Охлопков - Буоратай» аатынан норуот айымньытын киинигэр уус - уран салайааччынан күн бүгүнүгэр диэри айымньылаахтык үлэлии сылдьар.
Петр Дмитриевич Аргунов
Петр Дмитриевич 1967 сыллаахха
сэтинньи 28 күнүгэр Нам улууһун, Үөдэй нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Үөдэй орто
оскуолатын 1984 сыллаахха бүтэрбитэ. Оскуолатын бутэрэн «Нам» совхозка
үлэлээбитэ. 1968 сыллаахха Советскай Армия кэккэтигэр ытык иэһин төлөөн кэлэн, төрөөбүт Үөдэйигэр үлэлээбитэ. Үлэлии
сылдьан эдэр ыччат общественнай олоҕор кыттыһан
нэһилиэккэ ыытыллар араас мероприятиеларга
кыттара. Ол курдук ыллыыра, үҥкүүлүүрэ, араас сценкаларга кыттара. Гитараҕа үөрэнэн ырыа кутугар ылларан 1988
сыллаахха бастакы ырыатын, төрөөбүт
нэһилиэгин айылҕатын кэрэтин туһунан хоһуйан «Үөдэйим барахсан» диэн ырыаны
айбыта.
Петр Дмитриевич улахан дьиэ кэргэн аҕа
баһылыга буолар. Хомустаах нэһилиэгин культурнай олоҕор дьиэ кэргэнинээн актыыбынай кыттыыны ылаллар. Билигин ханна да сырыттар ырыатын аргыс оҥостон илдьэ сылдьар.
Галина Павловна Дягилева
Дягилева (Слепцова) Галина Павловна 1987 с олунньу 22
күнүгэр Нам улууһун 1 Хомустаах нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 2008 с Культура уонна
искусство колледжын бүтэрэн баран Томпо улууһугар Ударник бөһүөлэгэр клуб
директорынан ананан үлэлээбитэ. Билигин Өймөкөөн улууһун Томтор бөһүөлэгэр
"Кэскил" уһуйаанна иитээччинэн үлэлиир.
" Ахтылҕан" бастакы ырыатын 2004 с. суруйбута. 2009 с. "Үс кутум", 2014 с.
" Мин
уоллаах, кыысчааным" диэн ырыалардаах.
Комментариев нет:
Отправить комментарий